Dodano: 11 maj 2025

Odcinek 5: Jak przygotować plik do druku – najczęstsze błędy

Odpowiednie przygotowanie pliku 3D ma bezpośredni wpływ na jakość, czas realizacji i koszt wykonania elementu. Wbrew pozorom, nawet poprawnie wyglądający model może zawierać błędy, które uniemożliwiają lub utrudniają jego wydrukowanie – niezależnie od wybranej technologii.

Poniżej zestawienie najczęstszych problemów i błędnych założeń, z jakimi spotyka się wykonawca druku 3D.

1. Nieprawidłowy format pliku

Akceptowane formaty plików:

• STL – standardowy format siatki trójkątów (mesh), wykorzystywany do przygotowania produkcji. Nie zawiera jednostek ani tolerancji.
• STEP / STP – format bryłowy CAD, przyjmowany do weryfikacji wymiarów i konwersji.

Nie akceptuję: plików natywnych z programów CAD (np. SolidWorks, Fusion 360, Inventor), formatów graficznych (OBJ, 3DS, FBX), architektonicznych (SKP, IFC) ani spakowanych archiwów z wieloma wersjami.

Najczęstszy błąd: przesłanie pliku źródłowego zamiast wyeksportowanego do STL lub STEP.

2. Brak zamkniętej bryły (model nie jest „wodoodporny”)

Modele do druku muszą być:

• zwarte (watertight) – bez dziur, nieciągłości i otwartych krawędzi,
• bez wewnętrznych powierzchni i podwójnych ścian,
• z poprawną orientacją powierzchni – tzw. „normal vectors” skierowane na zewnątrz.

Nawet jeśli model wygląda poprawnie w podglądzie, błędy topologiczne uniemożliwiają poprawne cięcie warstw i wykonanie wydruku.

3. Zła skala lub niezgodne jednostki

Format STL nie zawiera informacji o jednostkach. Jeśli eksportujesz model w milimetrach, a system docelowy zakłada cale – otrzymany element będzie ~25x za duży lub za mały.

Zawsze określ jednostki przy przesyłaniu pliku lub upewnij się, że eksport i import są zgodne (mm ↔ mm).

4. Zbyt cienkie ścianki

Ścianki cieńsze niż dopuszczalne mogą:

• nie zostać wydrukowane w ogóle,
• ulec deformacji podczas produkcji lub obróbki,
• złamać się przy pakowaniu.

Minimalne zalecane grubości ścianek:

• FFF – min. 0,8–1,2 mm
• SLS / MJF – min. 0,5–0,8 mm
• SLA / mSLA – min. 0,4 mm

5. Brak luzu roboczego w częściach montażowych

Modele przeznaczone do montażu, ruchu, zatrzasku czy skręcania muszą mieć świadomie zaprojektowany luz. W przeciwnym razie elementy mogą się nie połączyć, zakleszczyć lub pęknąć.

Zalecane luzy robocze:

• FFF – min. 0,3–0,5 mm
• SLS / MJF – min. 0,2–0,3 mm
• SLA / mSLA – min. 0,1 mm

6. Nieoptymalna orientacja modelu

Model powinien być przesyłany w oczekiwanym ustawieniu względem osi XYZ. Orientacja wpływa na:

• wytrzymałość (warstwowa struktura),
• jakość powierzchni,
• ilość podpór (dotyczy SLA i FFF),
• czas i koszt wydruku.

7. Zbyt drobne detale i napisy

• Grawerunki poniżej 0,3 mm szerokości lub zbyt cienkie czcionki mogą nie być widoczne.
• Zaokrąglenia i fazki <0,5 mm mogą się nie pojawić w druku lub ulec spłaszczeniu.
• W technologii FFF ostre detale będą zaokrąglone przez średnicę dyszy (zwykle 0,4 mm).

Podsumowanie

Aby uniknąć opóźnień i błędów:

• przesyłaj tylko STL lub STEP,
• sprawdź model pod kątem zamknięcia, grubości ścian i tolerancji,
• zaprojektuj świadome luzy i pasowania, szczególnie przy częściach współpracujących,
• skonsultuj nietypowe rozwiązania przed zleceniem produkcji.

Jakość modelu 3D = jakość wydruku.