Dodano: 14 maj 2025
Odcinek 6: Wykończenie powierzchni – jak wygląda „surowy” wydruk i co można z nim zrobić
Element wydrukowany w technologii 3D w stanie „surowym” nie przypomina powierzchni części z formy wtryskowej. Każda technologia pozostawia swój charakterystyczny ślad – od warstw widocznych w FFF, po ziarnistą fakturę w SLS.
Dlatego przed zleceniem warto wiedzieć:
- jak wygląda wydruk bez dodatkowej obróbki,
- jakie są realne możliwości poprawy estetyki,
- z czym wiążą się koszty i ograniczenia postprocessingu.
Jak wygląda powierzchnia po wydruku – stan surowy
| Technologia | Wygląd bez obróbki | Charakterystyczne cechy |
|---|---|---|
| FFF | Widoczne warstwy, powierzchnia falista | Kierunek druku ma wpływ na wygląd; widoczne granice warstw |
| SLS | Matowa, lekko ziarnista, jednorodna | Brak podpór i mnie mniejsza widoczność warstw; faktura przypomina tynk lub drobnoziarnisty papier ścierny |
| MJF | Matowa, szara, drobnoziarnista | Jednolita powierzchnia, precyzyjne odwzorowanie detali, dobra powtarzalność |
| SLA / mSLA | Gładka, błyszcząca lub matowa | Możliwe ślady podpór, wysoka szczegółowość; powierzchnia zależna od żywicy i orientacji |
Dostępne metody wykończenia powierzchni
- Szlifowanie ręczne lub mechaniczne
- Możliwe we wszystkich technologiach.
- Usuwa warstwy z FFF, wygładza ziarnistą powierzchnię SLS i MJF.
- Może wpływać na wymiary – wymaga doświadczenia.
- Malowanie / lakierowanie
- Wymaga wcześniejszego wygładzenia (szlifowania lub postprocessingu).
- Możliwe dla większości materiałów.
- Umożliwia estetyczne wykończenie w dowolnym kolorze (RAL).
- Barwienie chemiczne (SLS, MJF, częściowo SLA)
- Dotyczy materiałów podatnych na nasiąkanie barwnikiem (głównie PA12, niektóre żywice SLA).
- Wnika w strukturę powierzchni bez jej wygładzania.
- Stosowane najczęściej w kolorze czarnym lub grafitowym.
- Nie zmienia kształtu i wymiarów.
- Wygładzanie chemiczne (FFF – ABS, ASA)
- Poprzez działanie par rozpuszczalnika (np. aceton).
- Nadaje połysk i eliminuje widoczność warstw.
- Może wpłynąć na wymiary i geometrię – niezalecane dla elementów precyzyjnych.
- Obróbka strumieniowa (piaskowanie, szkiełkowanie)
- Głównie dla SLS i MJF.
- Usuwa resztki proszku, wyrównuje powierzchnię.
- Powierzchnia zyskuje efekt satyny.
- Wygładzanie parowe (vapor smoothing – SLS, MJF)
- Profesjonalny proces obróbki w komorze z mgłą chemiczną.
- Wygładza powierzchnię bez utraty detali.
- Redukuje chropowatość, zamyka mikropory, poprawia odporność na zabrudzenia.
- Zmiana wymiarów jest minimalna, powierzchnia przypomina elementy formowane.
Kiedy zostawić wydruk w stanie surowym
- Gdy element ma charakter techniczny i będzie montowany wewnątrz urządzenia.
- W przypadku prototypów funkcjonalnych, gdzie liczy się test geometrii i funkcji.
- Kiedy wykończenie nie wpływa na użyteczność ani bezpieczeństwo elementu.
Kiedy warto rozważyć dodatkowe wykończenie
- Gdy element jest widoczny w finalnym zastosowaniu (np. pokrywy, obudowy).
- Kiedy wygląd wpływa na odbiór produktu przez użytkownika końcowego.
- Gdy wymagane jest wygładzenie powierzchni do pracy z uszczelnieniami, prowadnicami lub ruchomymi częściami.
Podsumowanie
Druk 3D w stanie surowym zawsze pozostawia ślad procesu technologicznego.
Możliwość i sens dalszej obróbki zależy od:
- materiału,
- geometrii modelu,
- oczekiwań klienta i funkcji elementu.
Informacja o oczekiwanym wykończeniu (lub jego braku) powinna zostać określona już na etapie zapytania ofertowego.
